Vertaling van Ayurvedische teksten naar het Engels
Gerrit Jan Meulenbeld, geboren op 28 mei 1928 en overleden op 26 maart 2017, liet een onuitwisbare stempel achter op het gebied van Indologie en de geschiedenis van de Indiase geneeskunde, met name Ayurveda. Deze Nederlandse arts-geleerde, afkomstig uit Borne, Overijssel, combineerde een buitengewone academische carrière met een actieve praktijk als psychiater.
Meulenbeld begon zijn academische reis met het bestuderen van geneeskunde en Indologie onder leiding van Dr. Jan Gonda aan de Universiteit Utrecht. Na het behalen van zijn medische graad, werkte hij vanaf 1954 als psychiater. In de late jaren zestig keerde hij echter terug naar zijn passie voor Indologie. Hij behaalde zijn doctoraat in Sanskriet en begon onmiddellijk aan de schrijfwerkzaamheden voor het historisch overzicht van de Indiase medische literatuur. De vertaling van Madhava Nidana door Meulenbeld, ondersteund door Dr. Jan Gonda, blijft een ongeëvenaard werk op het gebied van de vertaling van Ayurvedische teksten naar het Engels.
Zijn academische reis omvatte een positie als universitair hoofddocent Indologie aan de Universiteit van Groningen, evenals het handhaven van zijn psychiatrische praktijk aan de Van Mesdagkliniek in Groningen. Zijn inzet voor het vak strekte zich uit tot 1988, toen hij met pensioen ging.
Vijfdelig meester-werk “A History of Indian Medical Literature”
Een van zijn opvallende prestaties was het vijfdelige meesterwerk “A History of Indian Medical Literature” (Groningen, 1999–2002). Dit baanbrekende werk, dat een periode van meer dan twee millennia beslaat, heeft de studie van de Indiase medische geschiedenis op een meer solide historische basis geplaatst dan ooit tevoren. Het omvat een uitgebreide verzameling geschriften in Sanskriet, Pali, Prakrit, Hindi, en zelfs de Ayurvedische traditie van Sri Lanka. Zijn gedetailleerde beschrijvingen van de systematische inhoud, auteurs en historische details maken zijn werk toegankelijk, zelfs voor beginners, en onthullen de status van de Indiase medische wetenschap van de Vedische periode tot vandaag.
Dr. G. Jan Meulenbeld, de auteur van “History of Indian Medical Literature,” staat als een leidende figuur voor komende generaties Indologen, Ayurveda-studenten en medische historici. Zijn encyclopedisch werk, dat over een periode van meer dan 25 jaar tot stand kwam, werpt een scherp licht op het Indiase medische systeem en blijft een onschatbare bron voor de studie van Ayurveda.
Een eervolle vermelding uit India:
Voor degenen die worden aangetrokken door Ayurveda, een traditie van onbaatzuchtige dienstverlening aan het lijdende mensdom, zal deze vrome man nooit worden vergeten voor de diensten die hij aan dit systeem heeft verleend. Zijn toewijding aan Ayurveda wordt prachtig weerspiegeld in zijn website, “The Annotated Bibliography of Indian Medicine,” waarbij hij lijkt te handelen volgens het Vedische dictum: “Svaadhyayaad ma pramadah.” Dr. G. Jan Meulenbeld heeft zijn diensten aan Ayurveda op bewonderenswaardige wijze geleverd.
Meulenbeld ontving verschillende onderscheidingen, waaronder de Basham Medal van de International Association for the Study of Traditional Asian Medicine in 1990 en de benoeming tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw in 2002. In 2011 eerde de Arya Vaidya Pharmacy hem met de titel ‘Yavanacharya of Ayurveda’ tijdens een Internationale Grote Eeuwviering.
Zijn nalatenschap gaat verder dan onderscheidingen, want Meulenbeld’s gedetailleerde monografieën, waaronder “Mahādevadeva’s Hikmatprakāśa” en “The śītapitta group of disorders,” getuigen van zijn diepgaande kennis en toewijding aan de Indiase geneeskunde. Zijn impact is voelbaar in de transformatie die hij heeft bewerkstelligd in de westerse studie van Ayurveda en de bredere context van de Indiase medische geschiedenis.
Artikel in Medisch Contact (met dank aan medisch antropoloog Maarten Bode van de universiteit van Amsterdam):
https://www.medischcontact.nl/actueel/laatste-nieuws/artikel/ayurvedisch-in-balans
https://en.wikipedia.org/wiki/Gerrit_Jan_Meulenbeld
https://web.archive.org/web/20070818123218/http://indianmedicine.ub.rug.nl/
.