Training ayurvedische yoga of training ayuryoga: iets voor jou?
Dosha-, constitutie- en disbalans-gerichte training voor lichaam en geest
De belangstelling voor Ayurveda blijft in het Westen groeien, en termen zoals ‘ayurvedische massage’, ‘ayurvedisch wellnessprogramma’ en ‘ayurvedische huidverzorging’ komen steeds vaker voor in ons dagelijks leven. Hoewel veel mensen inmiddels bekend zijn met Ayurveda in diverse vormen, blijft het concept van ayurvedische yoga – of ‘ayuryoga’ – voor velen nieuw en onbekend. Maar wat houdt ayurvedische yoga of ayuryoga precies in? En wat houdt een training ayurvedische yoga dan precies in?
Veel mensen zijn al bekend met yoga en de gezondheidsvoordelen ervan. Sommigen hebben weleens een yogales gevolgd en anderen beoefenen het regelmatig. De voordelen van yoga voor lichaam en geest zijn duidelijk: rugklachten verminderen, spijsvertering verbetert, en andere gezondheidsklachten nemen vaak af of verdwijnen zelfs helemaal. Dit toont aan dat yoga een positieve invloed heeft op onze gezondheid en kan dienen als preventieve maatregel om lichaam en geest in balans te houden.
Een individuele benadering met ayurvedische yoga
In de meeste yogaklassen is er echter niet altijd tijd of ruimte om in te gaan op de specifieke conditie van elke individuele deelnemer. Klassen duren vaak anderhalf tot twee uur en volgen meestal dezelfde reeks asana’s (houdingen) voor iedereen. Individuele aandacht, die soms hard nodig is, ontbreekt vaak. Dit is waar ayurvedische yoga verschilt: hier staat de individuele aanpak centraal. Iedere persoon heeft een unieke ayurvedische constitutie (vata, pitta, kapha of een combinatie daarvan), en een ayurvedische yoga therapeut past het yogaprogramma aan op basis van deze constitutie. Zo kan yoga een aanvulling zijn op andere ayurvedische behandelingen, wat de algehele balans van lichaam en geest verder bevordert. Een training ayurvedische yoga gaat hier dieper op in en helpt je een individuele benadering in je lessen en sessies te integreren.
Factoren in een persoonlijke yogabenadering
Bij ayurvedische yoga worden zowel de basisconstitutie (prakriti) als de actuele dosha-verstoringen (vikriti) van de persoon meegenomen in de opzet van een yogaprogramma. Na een intake stelt de docent een les of een serie samen om de verstoorde dosha’s weer in balans te brengen. Factoren zoals lichaamstype, mentale toestand en eventuele fysieke klachten helpen bij het bepalen welke dosha’s dominant en/of uit balans zijn. Ook een bepaald seizoen, voor een heel lesgroep, kan bepalend zijn voor bepaalde keuzes.
Accenten in een training ayurvedische yoga
Vata dosha: stabilisatie en concentratie
Bij een verhoogde of verstoorde vata dosha is er vaak sprake van rusteloosheid, stress en moeite met concentratie. Vata bestaat uit de elementen ether en lucht, die gekenmerkt worden door droogte en ruwheid. Fysieke symptomen kunnen onder andere gewrichtspijn, lage rugklachten en spijsverteringsproblemen zijn. Een yogaprogramma gericht op vata-balans bevat rustige, regelmatige bewegingen die lichaam en geest stabiliseren. Denk hierbij aan zachte gewrichtsbewegingen en ademhalingsoefeningen, zoals ujjayi en ‘alternate nostril breathing’, die de geest kalmeren en evenwicht brengen tussen de hersenhelften.
Pitta dosha: vriendelijkheid en ontspanning
Bij pitta-dominantie, met verstoringen zoals boosheid, perfectionisme en stress, worden de elementen vuur en water uit balans gebracht. Deze verstoring manifesteert zich vaak in het solar plexus-gebied, wat kan leiden tot spijsverteringsproblemen en toxineophoping in de lever en nieren. Yoga voor pitta-verstoringen richt zich op verkoelende asana’s zoals vooroverbuigingen en de maangroet, gecombineerd met ontspannende ademhalingstechnieken zoals ‘left nostril breathing’. Het is belangrijk dat pitta-mensen hun yoga op een ontspannen, speelse manier benaderen, zonder de drang naar perfectie.
Kapha dosha: stimulatie en verwarming
Kapha-types, die neigen naar traagheid, zwaarte en stagnatie, hebben baat bij meer dynamische en verwarmende yogaroutines. Staande houdingen en draaiingen kunnen helpen om energie in beweging te brengen en stagnatie in het maaggebied op te heffen. Houdingen die het borstgebied openen, zoals liggende houdingen met een opgerolde deken, helpen bij klachten in de longen, waar kapha vaak ophoopt. Verwarmende pranayama’s zoals ujjayi en kapalabhati stimuleren de spijsvertering en verhogen de interne warmte, wat helpt bij het doorbreken van kapha-stagnatie.
Een haalbaar les- of practice-programma voor iedere dosha
Bij alle dosha-dynamieken geldt dat de uitvoering van de houdingen, en de instelling daarbij, net zo belangrijk is als de houdingen zelf. Regelmaat en comfort zijn essentieel om balans te bereiken. Het opstellen van een dosha-aangepast en eventueel persoonlijk yogaprogramma kan afgestemd worden op de tijd-beschikbaarheid van de student of beoefenaar. Het kan variëren van een korte dagelijkse routine tot langere sessies een paar keer per week. Het is belangrijk om regelmatig de ‘voortgang’ van de student of beoefenaar te evalueren en waar nodig het programma aan te passen.
Yoga kan voor iedereen voordelen opleveren, maar ayurvedische yoga of ayuryoga biedt een gerichte benadering die o.a. het evenwicht in de drie dosha’s helpt herstellen. Door yoga op maat in te zetten, versterkt het de zelfhelende capaciteiten van lichaam en geest, en biedt het een betere ondersteuning voor zowel fysieke als mentale gezondheid.
Ben je geïnteresseerd in onze Ayurveda & Yoga Training voor professionals (yoga docenten) en gevorderde beoefenaars, klik dan hier: